To 92% των Ελλήνων πιστεύει στο Θεό. Αντίστοιχο ποσοστό επιδεικνύουν και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Υποθέτω πως αν υπήρχε ένας παγκόσμιος τίτλος θρησκευτικότητας, θα βγαίναμε στο Champions League αν και το πρωτάθλημα θα πήγαινε στο Ιράν ή στο Αφγανιστάν.
Μία απλή κοινωνιολογική προσέγγιση θα έδειχνε ότι ο βαθμός θρησκευτικότητας είναι αντιστρόφως ανάλογος της μόρφωσης που προσλαμβάνει μία κοινωνία. Είναι ο κεντρικός μοχλός που έδωσε κίνηση στα γρανάζια του διαφωτισμού: όσοι οι άνθρωποι μορφώνονται, τόσο ξεκαρφιτσώνουν τις προσευχές από τον ουρανό και τις τοποθετούν κάπου μέσα τους.
Αλλά εδώ δεν έχεις να κάνεις με μία απλή συνάρτηση. Πριν από μερικούς μήνες είχα την τύχη να απολαύσω μία διαλογική συζήτηση με έναν κορυφαίο, παγκοσμίου εμβέλειας, δάσκαλο των θετικών επιστημών. Ισχυρίστηκε, με μεγάλη πειθώ παραδέχομαι, ότι η βασική αρχή του διαφωτισμού από ένα σημείο και μετά αντιστρέφεται. «Οσο αποκτάς γνώση για το σύμπαν και τη λειτουργία του, τόσο προσεγγίζεις την αρμονία και την τελειότητα. Είναι πλέον εμφανές ότι υπάρχει σχέδιο, προϊόν λογικής έμπνευσης. Αν ισχυριστείς ότι το σύμπαν είναι ένα τυχαίο γεγονός, τότε μπορείς να πεις ότι και η Ακρόπολη χτίστηκε από τύχη, από πέτρες που έπεσαν ατάκτως και έλαβαν, τυχαία και χαοτικά, αυτή την αρχιτεκτονική διάταξη.»
Μισό λεπτό. Αυτή είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα σύμβαση με την οποία, ως άθεος, δύναμαι να διαπραγματευτώ με ανακούφιση. Υπάρχει θεός, υπό την έννοια του Δημιουργού, αλλά είναι μάλλον αδύνατο να ασχολείται με τα ανθρώπινα, τις συγκυριακές εκφράσεις της ζωής μέσα στην αιωνιότητα. Θα ήταν εγωιστικό να πιστεύεις ότι η προσευχή σου βρίσκει αποδέκτη. Οι προσευχές είναι συχνά αντιφατικές, εκφράζουν αντιμαχόμενα συμφέροντα-αν ο Θεός ικανοποιούσε αιτήματα, ο ΠΑΟΚ θα ήταν αιώνιος πρωταθλητής, συνεπικουρούμενος από τις ευχές που έχω καταθέσει αρμοδίως.
Υπάρχει Θεός; Οσο η κουρτίνα της δημιουργίας παραμένει κλειστή, το ερώτημα θα παραμένει ισχυρό και θα κρατάει την κατάφαση από τα μαλλιά. Μπορεί, όμως, το σύμπαν να είναι πονόψυχο, ευγενές και γενναιόδωρο και απλώς να συντηρεί ένα κοσμικό αντίστοιχο του Αι Βασίλη. Not bad…
